Kasteel Geldrop - holenderski ogród zamkowy w stylu angielskim

Za oknem szaro-buro i ponuro, a zima nie odpuszcza. I pomyśleć, że rok temu o tej porze miałam już za sobą pierwsze porządki w ogrodzie! Tym razem jednak mocniej przymroziło, śnieg wciąż zalega na rabatach, a ja nawet nie zdążyłam posadzić wszystkich tulipanów... 😳 Dzisiaj planuję się nimi zająć i wreszcie wsadzić je w donice. Zobaczymy czy ten zabieg wypali, bo rzecz dotyczy właśnie wczesnych odmian, które nie mają zbyt wiele czasu...no nic, zobaczymy. Jestem jednak dobrej myśli - w ubiegłym roku sadziłam krokusy w połowie stycznia i wzeszły bez problemów :-) W oczekiwaniu aż ziemia do tulipanów odtaje przy kominku, proponuję kolejną podróż w czasie.

Dzisiaj zabieram Was do XIV-wiecznego holenderskiego zamku Geldrop, osadzonego w angielskim parku krajobrazowym. Główna część parku powstała w XIX wieku i najstarsze, 130-letnie drzewa wciąż zdobią teren ogrodów wokół zamku, który obecnie roztacza się na obszarze 12 hektarów.

Zamek był wielokrotnie przebudowywany i był w rękach prywatnych inwestorów aż do 1974r., gdy został wykupiony przez władze miasta. Od 1996r. zamkiem i ogrodami zajmuje się Fundacja Kasteel Geldrop, która  na terenie posiadłości organizuje różnorodne imprezy, w tym prywatne przyjęcia  np. uroczystości weselne, pozyskując w ten sposób fundusze na utrzymanie zabytku. W bezpośrednim sąsiedztwie zamku znajdują się jedne z najstarszych nasadzeń - monumentalne platany, buki, klony, tulipanowce i metasekwoje, górujące nad rozległymi polanami, tworzą romantyczną atmosferę parku.  Wokół zamku jest dzika, zarastająca sadzawka zasilana pobliskim strumykiem, a całe otoczenie bardzo naturalne. Widać, że nikt nie stara się wyrwać naturze tego fragmentu parku i na siłę cywilizować pod dyktando zwiedzających. Staw zasiedliły kaczki, wkoło widać dziewicze łąki, a pobocza strumyka porastają dzikie rododendrony...

Zachwyciły mnie też aleje rododendronów - kilkumetrowe olbrzymy przycinane do granic ścieżki żeby umożliwić spacery zwiedzającym, wyglądały imponująco nawet w lipcu, a wyobraźcie sobie ten widok w maju! Wiosną ta część parku rozkwita tysiącami krokusów na pod drzewami, a potem prym wiodą różaneczniki, których jest tutaj setki! Widać, że podmokłe łąki bliżej strumienia i butwiejące liście opadłe z drzew stworzyły im doskonałe warunki środowiskowe. 

skarpy wokół strumyka porastają olbrzymie rododendrony

Różanecznikowa komnata

Przez mostek widoczny w oddali wchodzi się na rozległe łąki, w których wykoszono jedynie ścieżki dla spacerowiczów pozostawiając ich naturalny urok i cenne siedliska dla różnych żyjątek

Od zachodu zamek otoczony jest ceglanym murem, który został obsadzony drzewami owocowymi, prowadzonymi na palmety i płaskie kordony przy murze. Drzewa nie tylko wyglądają efektownie, ale obficie owocują, bo nagrzane słońcem mury oddają ciepło wczesną wiosną, gdy kwiaty niektórych owocujących drzew są narażone na przymrozki. Chciałabym w swoim ogrodzie tak poprowadzić niektóre drzewa - jak już powstanie ten wymarzony mur od zachodu....a tymczasem będę wracać do tych widoków.

do murów przymocowano drewniane kratki, oparte na stalowych hakach tworząc konstrukcję dla podwiązywania pędów

poza drzewami owocowymi przy murze widać reż ozdobne pnącza i róże

przy murach rosły brzoskwinie i grusze prowadzone w formie wachlarzy i kordonów

Mina Lobata

kwiaty brzoskwini są szczególnie narażone na późne wiosenne przymrozki, prowadzone przy murze są chronione od zimnych wiatrów

Ogród otoczony murem dzieli się na dwie części  - swobodny sad i współczesny ogród bylinowy, utrzymany na planie formalnego założenia, z wyraźnym geometrycznym układem rabat i osi widokowych. Całość jest jednak spójna i bardzo przyjemna w odbiorze. Być może to zasługa umiejętnego połączenia formalnych kształtów, które porządkują przestrzeń i nieformalnych nasadzeń, które dodają rabatom lekkości. Wśród roślin wyraźnie widać dominanty w postaci różnorodnych traw w duchu Ouldolf'owskiej zasady matrix planting. 

rozplenice, trzcinniki, dzielżany i sadźce

Rudbekie "Goldstrum"

Dzielżany zapewniały mocny akcent kolorystyczny na rabatach

Drzewo w tle to świdośliwa - było ich kilka w całym ogrodzie

Mimo dużej ilości kwiatów i różnorodnej kolorystyki, trawy spajają całość i zapewniają nieustanną dynamikę, dzięki czemu ogród "pięknie się starzeje". Można to podziwiać na bieżąco w mediach społecznościowych, ponieważ autor tej części zrekonstruowanego ogrodu, holenderski projektant John Schoolmeesters regularnie pokazuje ogród w różnych jego odsłonach. Od 2005r., kiedy zaczął pracę nad tym ogrodem, zajmuje się jego utrzymaniem wraz z członkami Fundacji. Miałam okazję obserwować go przy pracy podczas naszej wizyty w tym ogrodzie, a potem z przyjemnością odpowiedział na kilka pytań odnośnie nasadzeń. Byliśmy tam pod koniec sierpnia, a ogród wyglądał jak w szczycie sezonu, podczas gdy z relacji i dokumentacji fotograficznej Schoolmeestersa wiem, że zachwyca w każdą porę roku.

Rdest himalajski

jednoroczne cynie

Jeżówka "Green Envy"

Na rabatach widać umiejętne połączenia roślin jednorocznych np. cynii i żeniszków meksykańskich, zapewniających kolor późnym latem oraz traw i klasycznych miododajnych bylin, które architektonicznym kształtem zdobią rabaty również jesienią i zimą. Kilka z tych połączeń mnie zachwyciło i zainspirowało w planowaniu rabaty preriowej, którą będę zakładać nad stawem.

Na rabatach nie trudno dostrzec cykliczne powtórzenia roślin -  w górnych partiach dominują majestatyczne sadźce w zgaszonych odcieniach różu, poprzecinane dużymi grupami traw np.  trzcinników. Kolorystyka jest bardzo odważna,  ale też energetyzująca bo kępy dzielżanów w ognistych barwach sąsiadują z bardziej stonowanymi jeżówkami, rdestem i kłosowcami.

Bliżej murów jest wytyczony okrąg z dużym zegarem słonecznym w centrum rabaty. Nasadzenia otoczone są obwódkami z niskiego bukszpanu, nadając całości nieco bardziej formalny wymiar, ale już trawiaste ścieżki prowadzące do tej rabaty są otulone bardziej swobodnymi nasadzeniami wylewającymi się na trawnik.

Zaintrygował mnie ciekawie poprowadzony żywopłot z ligustru, z którego wycięto ramy ławeczki w zakątku pod magnolią. To interesujące rozwiązanie zostało wykorzystane symetrycznie po obu stronach ogrodu. Wygodne oparcie do ławeczki, prawda?

Ogród odwiedziliśmy kilka dni po wizycie u Pieta Oudolfa i nie sposób nie dostrzec wpływu jego stylu w nasadzeniach. Nacisk na rośliny architektoniczne, strukturalne, byliny długiego sezonu oraz trawy, które wzbudzają zachwyt aż do zimy.




Długie rabaty bylinowe, przywodzące na myśl angielskie ogrody, doskonale komponują się z ogrodem owocowym przy murze i sadem w dalszej części. Ogród sprawiał wrażenie bardzo przytulnego, w zasadzie mogłabym go bez wahania zobaczyć przy własnym domu. Dobrze się tam czułam, a fakt, że byliśmy tam jedynymi zwiedzającymi dodatkowo pozwalał swobodnie chłonąć atmosferę miejsca.

Zachwycił mnie spektakl świdośliwy, przebarwiającej się na cytrynowo-oliwkowe odcienie, które w słońcu lśniły złotem, podobnie jak grzywy trzcinników i innych traw. Niestety, porażał też smutny widok chorujących bukszpanów. Niemal wszystkie obwódki nosiły ślady groźnej choroby grzybowej, która dziesiątkuje bukszpany w całej Europie.



Z tej perspektywy widać, gdzie kończy się ogród bylinowy - otoczony ekranem z cisa - a zaczyna sad. Takich przejść jest kilka, a po łukach wspinają się róże. Nienagannie przycięte krawędzie trawnika przy ścieżce sprawiają, że ogród wydaje się bardziej "ugładzony", mimo swobodnych, dynamicznych rabat.

Zachęcam do odwiedzin Kasteel Geldrop, to nie tylko wartościowa pozycja na mapie holenderskich ogrodów, ale też wymarzone miejsce na kilkugodzinny spacer i odpoczynek podczas podróży z Hummelo. Chciałabym bardzo wrócić tam wiosną i liczę, że kiedyś się uda.